• Daniel Gascón, autor do libro “Un hipster na España baleira”, fala coa Rede Rural Nacional sobre a sátira que plasmou na súa novela sobre a chegada dos “neorurais” ás aldeas.

Rede Rural Nacional: Cres que hai un interese crecente pola "literatura rural" ou é só unha moda pasaxeira?
Daniel Gascón : No noso país sempre foi un tema recorrente . Moitos escritores escriben e escribiron sobre a España rural desde moitas perspectivas e puntos de vista diferentes. A vida rural forma parte das nosas vidas e da nosa realidade, e hai momentos nos que se lle presta máis atención e momentos nos que se lle presta menos atención. Neste momento, préstaselle máis atención. Pero a España rural é coma o río Guadiana: aparece e desaparece, pero sempre está aí.

RRN: Como e por que xurdiu “Un hipster na España baleira”?
DG: Xorde da confrontación ou das diferenzas que vexo entre os meus amigos hipsters da cidade -e a súa visión romántica do campo- e a realidade que eu experimentei dende neno no medio rural. É este contraste o que me levou a expresalo dun xeito irónico e sarcástico e en forma de novela humorística.

RRN: Mencionaches unha infancia nun ambiente rural. Como era a túa vida no rural desde que eras pequeno/a?
DG: A miña nai era médica de familia rural e de atención primaria, e ata que conseguiu un posto permanente, pasamos todos os veráns, ata que cumprín 10 anos, vivindo en aldeas. A partir desa idade asentámonos en Urrea de Gaen e na Iglesuela del Cid (Aragón), e cando chegou a época do instituto, como non o había, mudeime a vivir cos meus avós a Zaragoza, que á súa vez emigraran á cidade desde as zonas mineiras. Por todo isto, a miña educación foi na escola rural . Na miña xeración, se os teus pais non eran os que viñan do campo, eran os teus avós.

RRN: Explica o título: por que un hipster para simbolizar a cidade e por que o termo “España baleira” para referirse ao medio rural?
DG: No título quixen captar o contraste do que falo e deixar clara dende o principio esa dialéctica entre os mundos rural e urbano. Para min, un hipster é un tipo sofisticado que está ao día e ao que tamén lle preocupa que todo o mundo saiba que está á moda. E con “España baleira” quixen usar un termo moi gráfico e descritivo, pero con connotacións moi diferentes ás de “España baleira”. Con “España baleira” estamos a dicir que o interior do país perdeu poboación debido a diversos factores. Moitos deles por razóns completamente naturais e lóxicas. Non obstante, con “España baleira” é coma se alguén botase á xente, e ese non é o caso. Non se trata de buscar culpables nin responsables. É un fenómeno de natureza múltiple pero a miúdo gradual e natural ao longo do tempo.
Ademais, quería idear un título divertido e incongruente que soubeses dende o principio que era para o humor e non para o drama, algo así como "Un ianqui de Connecticut na corte do rei Artur" de Mark Twain.

RRN: Cal é a súa opinión sobre o desenvolvemento rural baseándose na investigación que realizou para este traballo e nas súas propias experiencias?
DG: Para min, o desenvolvemento rural significa intentar garantir que as localidades do sector primario adquiran un modelo socioeconómico que lles permita seguir desenvolvéndose de forma independente. O como e que medidas é o máis complicado. Pero é importante que as provincias manteñan unha rede de cidades cunha poboación asentada para o desenvolvemento da provincia no seu conxunto. Non obstante, a globalización e a dixitalización igualaron en gran medida as zonas urbanas e rurais.

RRN: Que opinas do chamado movemento “neorrural”?
DG: O desexo de volver ao campo sempre estivo presente. Ademais, a vida nas aldeas é moito máis cómoda agora que hai 30 anos, cando nin sequera había electricidade. Para que este fenómeno se consolide, é fundamental que a información chegue a todos os ámbitos por igual. Pola miña experiencia, sei que se chegas a un pobo con humildade, sen postureos nin idealizacións, é moito máis doado acostumarse. Por suposto, debes estar disposto a perder o anonimato (unha calidade intrinsecamente urbana) e esquecer o exhibicionismo das cidades. Que é precisamente o que parodio no libro.

RRN: Cres que a pandemia marca un antes e un despois entre as zonas rurais e as urbanas?
DG: A pandemia fixo que as cidades perdesen todo o seu atractivo. Sen oferta cultural, coa ameaza do virus no transporte público e confinados a espazos pequenos e caros, é inevitable fantasear con marchar. Isto é algo no que caímos todos. E algúns incluso se están aventurando a saír adiante. De feito, hai xente que non pensaba que se podería adaptar ao medio rural, e está a dar o salto. Resta por ver se esta migración será masiva ou non. Hai moitos factores a ter en conta ao facelo: o teu traballo, a educación dos teus fillos se tes algunha, etc.